R-E-FLEX: ECoOB pioniert met slimme laadpleinen voor een flexibel energienet

Het R-E-FLEX project toont hoe ECoOB samen met energiecoöperaties uit heel België werkt aan de toekomst van duurzame mobiliteit. Door laadpalen slim te combineren met zonnepanelen en batterijen, creëren we laadpleinen die niet alleen elektrische wagens opladen, maar ook het elektriciteitsnet ondersteunen.

Wat is R-E-FLEX?

Het R-E-FLEX project ontwikkelt een schaalbaar laadplein-concept dat veel meer doet dan alleen auto's opladen. Door hernieuwbare energieproductie te combineren met energieopslag via stationaire batterijen én de batterijen van elektrische wagens, ontstaat een systeem dat netwerkflexibiliteit kan bieden wanneer het elektriciteitsnet dit het meest nodig heeft.

Deze innovatieve aanpak combineert:

• Zonnepanelen voor lokale groene energieproductie

• Stationaire batterijen voor energieopslag

• Slimme laadpalen die kunnen communiceren met het energienet

• Vehicle-to-Grid technologie die elektrische auto's laat fungeren als mobiele batterijen

  
  

Het project omvat een haalbaarheidsonderzoek, technische ontwikkeling en de realisatie van 10 pilootlocaties verspreid over Vlaanderen en Wallonië - een echte proof of concept voor de toekomst van slim laden.

ECoOB's rol: Van theorie naar praktijk

Als energiecoöperatief brengt ECoOB haar praktijkervaring in om dit concept werkelijkheid te maken. Onze focus ligt op twee concrete pilootlocaties waar we het laadplein-concept in de praktijk testen en optimaliseren en ondertussen staan 2 nieuwe projecten in de onderzoeksfase.

Hungaria: Stedelijk wonen meets duurzame mobiliteit

Op onze pilotlocatie Hungaria, een appartementsgebouw met 150 wooneenheden en 180 parkeerplaatsen, demonstreren we hoe laadinfrastructuur geïntegreerd kan worden in bestaande woonprojecten.

Sinds december 2023 hebben we stapsgewijs:

• 20 laadpalen geplaatst (met kwartaalse uitbreidingen)

• 45 kWp aan zonnepanelen geïnstalleerd

• Een batterijsysteem

Het project ging verder dan alleen hardware installeren. We ontwikkelden een volledige ESCO-formule, onderzochten verzekeringscontracten, stelden risicoanalyses op en werkten juridische documenten uit zoals het Recht van Opstal en laadcontracten. Deze grondige aanpak zorgt ervoor dat het project duurzaam en repliceerbaar is.

De Wingerd: Optimalisatie en efficiëntie

Op onze tweede pilootlocatie De Wingerd analyseren we samen met KU Leuven de efficiëntie van verschillende laadtechnieken. We ontdekten dat DC-laden hogere verliezen heeft dan verwacht, terwijl AC-laden sterk afhankelijk is van laadsnelheden. Deze inzichten helpen ons de prijszetting te optimaliseren en slimme aansturing te ontwikkelen die verliezen minimaliseert.

Ook in Aarschot starten we een studie rond laadpleinen op.

Meer dan alleen laden: Netondersteuning

Wat R-E-FLEX bijzonder maakt, is de focus op netondersteuning. Onze laadpleinen dragen op verschillende manieren bij aan een stabiel elektriciteitsnet:

Energieopslag: Overtollige zonne-energie wordt opgeslagen voor gebruik tijdens piekuren, wat verspilling voorkomt en vraag en aanbod in balans houdt.

Frequentie- en onbalansregeling: Door integratie in de FCR-markt en de onbalansmarkt helpen onze systemen de netfrequentie en netevenwicht stabiel te houden.

Peak shaving: Tijdens piekbelastingen leveren de batterijen snel energie, waardoor het piekvermogen vermindert zodat de bestaande capaciteit van het net beter kan benut worden.

Lokale integratie: In plaats van het net extra te belasten met zonne-energie, zorgen we ervoor dat lokaal opgewekte energie eerst lokaal wordt gebruikt of opgeslagen.

Concrete impact op klimaat en economie

De cijfers spreken voor zich. Voor één laadstation berekenen we:

• 73,2 ton CO₂-besparing per jaar door groene elektriciteitsproductie

• 17,6 ton CO₂-besparing per jaar door elektrische in plaats van fossiele voertuigen

• Bij opschaling naar 1.000 laadstations: 65.100 ton CO₂-besparing per jaar

Daarnaast creëert het project lokale tewerkstelling, ondersteunt het energiecoöperaties en draagt het bij aan lagere distributiekosten en efficiënter netgebruik.

Samenwerking maakt het verschil

R-E-FLEX is een samenwerking tussen negen partners: ZuidtrAnt, CoopStroom, Klimaan, CLEF, ECoOB, Champs d'Energie, Klimaatpunt Pajottenland & Zennevallei, PajoPower, KU Leuven R&D en Octave. Deze diverse expertise - van technische ontwikkeling tot coöperatieve ervaring - maakt het project tot meer dan de som van zijn delen.

Het project wordt gesubsidieerd door het Energietransitiefonds en loopt van november 2023 tot 2026. We zijn nu halverwege en de eerste resultaten zijn veelbelovend.

De toekomst van slim laden

Na afloop van de pilootfase is het de bedoeling om het concept op te schalen naar honderden laadpleinen verspreid over België. De combinatie van bewezen technologie, duidelijke businessmodellen en sterke partnerships vormt de basis voor deze ambitie.

Het R-E-FLEX project toont aan dat de energietransitie niet alleen mogelijk is, maar ook economisch rendabel kan zijn. Door lokale energieproductie, slimme opslag en netondersteuning te combineren, creëren we een win-win situatie voor gebruikers, netbeheerders en het klimaat.