ECoOB en het NetZeroCities Pilot Cities Programme: Twee jaar pionieren voor duurzame warmtenetwerken

Het Europese NetZeroCities Pilot Cities Programme is afgelopen, en ECoOB kijkt terug op twee intensieve jaren vol leren, experimenteren en netwerken. Als energiecoöperatie hebben we een cruciale rol gespeeld in het verkennen van warmtenetwerken voor Leuven, met waardevolle lessen en concrete resultaten voor de toekomst.

Drie projecten, drie verschillende uitdagingen

Binnen het pilootprogramma heeft ECoOB zich ingezet voor drie warmteprojecten: Boomgaard, Meunierstraat en Ecowerf. Elk project bracht unieke uitdagingen en leermomenten met zich mee.

• Boomgaard: Van grootse plannen naar realistische oplossingen

Het Boomgaardproject leerde ons een belangrijke les over warmtedichtheid. Na een uitgebreide haalbaarheidsstudie bleek dat een groot warmtenet voor de hele buurt economisch niet rendabel was door de lage warmtedichtheid. In plaats van op te geven, kozen we voor een pragmatische aanpak: een mini-warmtenet, in de toekomst uit te breiden naar ongeveer 10 woningen.

Dit kleinere project gaat wel door. ECoOB start hiervoor een ESCO (Energy Service Company) op, waarbij we warmte leveren via warmtepompen in de twee nieuwe gebouwen van Livez op de Boomgaard. Een slim interface-systeem zal het energieverbruik optimaliseren. Bovendien hebben we juridische afspraken gemaakt met AGSL over het gebruik van hun terrein - een fundament dat we kunnen hergebruiken voor toekomstige warmteprojecten.

• Meunierstraat: Een tool voor de toekomst

Voor Meunierstraat hebben we gewerkt aan de ontwikkeling van een Excel-tool die aangepast kan worden voor andere projecten. Deze tool maakt het mogelijk om snel de haalbaarheid van warmtenetwerken in verschillende contexten te beoordelen - een waardevolle bijdrage aan toekomstige projecten niet alleen in Leuven, maar ook in andere steden.

• Ecowerf: Samenwerking centraal

Bij Ecowerf lag de focus dit jaar vooral op het betrekken van alle partners. Dit project toont de mogelijkheden aan wanneer er sprake is van overtollige warmte in grote projecten die anders onbenut zou blijven.

Meer dan techniek alleen

Het pilootprogramma heeft ECoOB veel meer opgeleverd dan alleen technische kennis. We hebben onze aanpak op verschillende fronten vernieuwd:

Kennisopbouw op alle vlakken: Van technische aspecten tot juridische constructies en financiële modellen - onze expertise is aanzienlijk verbreed.

Nieuwe communicatiestrategie: Naast social media en infosessies gaan we nu ook deur-aan-deur en organiseren we events. Het hoogtepunt was het Boomgaardfestival, waar buurtbewoners op een laagdrempelige manier kennismaakten met warmtenetten.

Verruimde doelgroep: We spreken niet meer alleen aandeelhouders aan, maar betrekken ook andere privépersonen die direct of indirect bij projecten betrokken zijn.

Uitgebreid netwerk: Door intensieve netwerking hebben we vele nieuwe partners leren kennen waaruit ook weer nieuwe samenwerkingen ontstaan.

Leren van andere steden

Een bijzonder waardevol onderdeel van het programma was de samenwerking met partnersteden Westminster en Lund. Van Westminster leerden we over het combineren van klimaatactie met sociale rechtvaardigheid, en hun aanpak om kwetsbare groepen te betrekken door te focussen op comfort en gezond wonen in plaats van technische aspecten. Lund inspireerde ons met hun efficiënte warmtenetwerken op 80°C, waardoor ook historische gebouwen aangesloten kunnen worden.

Naar de toekomst: E2-CUTIES bouwt verder

De pilootfase is afgelopen, maar de impact blijft voortbestaan. ECoOB heeft haar ambities bijgesteld: we blijven volop inzetten op warmte- en onderzoeksprojecten. De opgedane kennis, nieuwe samenwerkingen en aangepaste strategieën vormen een solide basis voor toekomstige initiatieven.

Continuïteit verzekerd: De projecten Boomgaard en Meunierstraat worden veder gezet binnen het nieuwe Europese project E2-CUTIES (2025-2028). In dit project rond lokale energiegemeenschappen neemt ECoOB een voortrekkersrol op in bedrijfsmodellen, financiën en juridische aspecten. De ervaring opgedaan tijdens het Pilot Cities Programma vormt hierbij een waardevolle basis.

Binnen E2-CUTIES treedt ECoOB op als eigenaar van hernieuwbare energietechnieken en slimme regelingen in het Boomgaardproject, en neemt het de rol van procesbegeleider en ESCO-partner op. Zo kunnen we de lessen uit het pilootprogramma direct toepassen en verder verfijnen.

Het belangrijkste wat we geleerd hebben? Dat de overgang naar duurzame warmtesystemen niet alleen een technische uitdaging is, maar vooral een verhaal van samenwerking, aanpassingsvermogen en maatschappelijke betrokkenheid. Als energiecoöperatief staan we klaar om deze kennis te delen en in te zetten voor een klimaatneutraal Leuven.

Het NetZeroCities Pilot Cities Programme werd uitgevoerd van juni 2023 tot mei 2025 en werd gefinancieerd door de Europese Unie. ECoOB was partner in dit project samen met de stad Leuven en LKN2030.